Tama ba na ang “ PAGPANAW,PAGKAWALA, KATAPUSAN. Huling Sandali. Anuman ang itawag sa kamatayan ay hindi nababago ang katotohanang ito ay dumarating sa buhay ng tao sa mundo.”

Salaysay ng isang INC essayist na dapat suriin sa kanyang mga pahayag tungkol sa kamatayan.

”PAGPANAW,PAGKAWALA, KATAPUSAN. Huling Sandali. Anuman ang itawag sa kamatayan ay hindi nababago ang katotohanang ito ay dumarating sa buhay ng tao sa mundo. Sa itinakdang panahon,hindi ito maiiwasan matatakasan ninuman, MATANDA, BATA, MAYAMAN O MAHIRAP, LALAKE O BABAE. Maari tayong pumanaw dahil sa karamdaman,aksidente, o kalamidad sa daigdig. Hindi tayo imortal.

Ngunit, pagkatapos ng kamatayan ay ano ang mangyayari sa tao? Saan siya patutungo pagkatapos mapugto ang kanyang hininga? At may magagawa ba ang mga naulila na maaring mapakinabangan ng mga yumao?

Ang Biblia ay may itinuturo tungkol sa kamatayan, buhay pagkatapos ng kamatayan at iba pang isyu na nakapaloob dito.

,PAGKAWALA, KATAPUSAN. Huling Sandali. Anuman ang itawag sa kamatayan ay hindi nababago ang katotohanang ito ay dumarating sa buhay ng tao sa mundo. Sa itinakdang panahon,hindi ito maiiwasan matatakasan ninuman, MATANDA, BATA, MAYAMAN O MAHIRAP, LALAKE O BABAE. Maari tayong pumanaw dahil sa karamdaman,aksidente, o kalamidad sa daigdig. Hindi tayo imortal.

Ngunit, pagkatapos ng kamatayan ay ano ang mangyayari sa tao? Saan siya patutungo pagkatapos mapugto ang kanyang hininga? At may magagawa ba ang mga naulila na maaring mapakinabangan ng mga yumao?

Ang Biblia ay may itinuturo tungkol sa kamatayan, buhay pagkatapos ng kamatayan at iba pang isyu na nakapaloob dito.”

Upang suriin ang artikulo mula sa pananaw ng Iglesia ni Cristo (INC) tungkol sa kamatayan, kailangang isaalang-alang ang mga argumento, ebidensya, at pagkakatugma nito sa mga binanggit na talata sa Biblia. Ang artikulo ay tumatalakay sa likas ng kamatayan, kalagayan ng mga patay, at kaugnay na paniniwala, na nakabatay sa mga partikular na bersikulo ng Biblia. Sa ibaba ay isang kritikal na pagsusuri ng mga pahayag nito, kasabay ng talakay sa mga posibleng kamalian o kontrobersyal na punto, at isang pagtutol.

1. Ang Karupukan at Hindi Maiiwasang Kamatayan

• Pahayag: Sinasabi ng artikulo na ang kamatayan ay hindi maiiwasan para sa lahat—bata o matanda, mayaman o mahirap—at ang buhay ng tao ay marupok, inihalintulad sa “singaw” na mabilis nawawala (Santiago 4:14). Binanggit din ang Eclesiastes 8:8 upang bigyang-diin na walang makakapigil sa kamatayan.

• Pagsusuri: Ang pahayag na ito ay matibay at naaayon sa mga binanggit na talata sa Biblia. Sa Santiago 4:14, inilarawan nga ang buhay bilang panandali, at sa Eclesiastes 8:8 ay sinabi, “Walang tao ang may kapangyarihang panatilihin ang espiritu, o kapangyarihan sa araw ng kamatayan.” Sinusuportahan ng mga talatang ito ang paglalarawan ng artikulo sa kamatayan bilang pangkalahatan at hindi maiiwasan. Ang pahayag ay naaayon din sa pangkalahatang karanasan ng tao at maraming relihiyosong pananaw tungkol sa kamatayan.

• Posibleng Isyu: Hindi tinutuklasan ng artikulo ang mga pilosopikal o siyentipikong pananaw sa kamatayan, na maaaring magpalawak sa talakayan ngunit wala sa saklaw ng biblikal na pokus nito. Ang pahayag ay limitado sa kontekstong biblikal ngunit tumpak sa loob ng kontekstong iyon.

2. Kalagayan ng mga Patay

• Pahayag: Kapag namatay, ang katawan ay bumabalik sa alabok (Genesis 3:19), ang espiritu ay bumabalik sa Diyos (Eclesiastes 12:7), at ang kaluluwa ay namamatay, dahil ito ay hindi imortal (Ezekiel 18:4). Tinatanggihan ng artikulo ang paniniwala sa langit, impiyerno, o purgatoryo bilang agarang destinasyon ng kaluluwa, na iginigiit na ang mga patay ay nananatiling “natutulog” sa libingan hanggang sa Araw ng Paghuhukom (Job 14:10-12, Awit 88:5, Lucas 8:52).

• Pagsusuri:

• Katawan ay Bumabalik sa Alabok: Malinaw na sinasabi ng Genesis 3:19, “Sapagkat ikaw ay alabok, at sa alabok ka babalik,” na sumusuporta sa pahayag tungkol sa pisikal na katawan.

• Espiritu ay Bumabalik sa Diyos: Sa Eclesiastes 12:7, sinabi, “Ang alabok ay babalik sa lupa gaya ng dati, at ang espiritu ay babalik sa Diyos na nagbigay nito.” Naaayon ito sa pahayag ng artikulo, bagaman iba-iba ang interpretasyon ng “espiritu” (hal., bilang hininga, lakas ng buhay, o may malay na entidad). Ipinapalagay ng artikulo na ang “espiritu” ay hindi may malay, na naaayon sa teolohiya ng INC ngunit pinag-aawayan sa ibang denominasyong Kristiyano.

• Kaluluwa ay Hindi Imortal: Sa Ezekiel 18:4, sinabi, “Ang kaluluwang nagkakasala ang mamamatay.” Ipinapakahulugan ito ng artikulo na ang kaluluwa ay mortal, na naaayon sa pagtanggi ng INC sa imortal na kaluluwa. Gayunpaman, ibang tradisyong Kristiyano (hal., Katoliko, Ortodokso) ay naniniwala na ang kaluluwa ay imortal, na binabanggit ang mga talata tulad ng Mateo 10:28 (“matakot sa kanya na kayang wasakin ang kaluluwa at katawan sa impiyerno”) o Apocalipsis 6:9 (mga kaluluwa ng mga martir sa langit). Ang interpretasyon ng artikulo ay wasto sa loob ng balangkas nito ngunit hindi pangkalahatang tinatanggap.

• Pagtanggi sa Langit, Impiyerno, at Purgatoryo: Sinasabi ng artikulo na ang paniniwala sa agarang paghuhukom at mga destinasyon tulad ng langit, impiyerno, o purgatoryo ay hindi biblikal. Tama ang pagturo nito na hindi binabanggit ng Biblia ang “purgatoryo.” Gayunpaman, ang mga talata tulad ng Lucas 16:19-31 (ang mayaman at si Lazaro) at 2 Corinto 5:8 (“kapag wala sa katawan, kasama ang Panginoon”) ay madalas binabanggit ng ibang Kristiyano upang suportahan ang agarang destinasyon pagkatapos ng kamatayan. Ang pagtanggi ng artikulo sa mga paniniwalang ito ay umaasa sa interpretasyon nito ng kamatayan bilang walang malay, na naaayon sa doktrina ng INC ngunit salungat sa pangunahing teolohiyang Kristiyano.

• Mga Patay bilang Natutulog: Ang mga talata tulad ng Job 14:10-12 at Awit 88:5 ay naglalarawan sa mga patay bilang walang malay at hindi aktibo, na sumusuporta sa talinghaga ng “pagtulog.” Ang Lucas 8:52 (sinabi ni Jesus na “natutulog” ang anak ni Jairo) ay hindi gaanong konklusibo, dahil maaaring ito ay talinghaga para sa kamatayan kaysa sa teolohikal na pahayag. Ang pananaw ng artikulo ay naaayon sa mga binanggit na talata ngunit hindi isinasaalang-alang ang mga kontra-argumento mula sa ibang kasulatan.

• Posibleng Isyu: Ang artikulo ay nagpapakita ng isang interpretasyon ng mga kumplikadong konseptong teolohikal (kaluluwa, espiritu, buhay pagkatapos ng kamatayan) nang hindi kinikilala ang mga alternatibong interpretasyong biblikal. Dahil dito, ang mga pahayag nito ay matibay sa loob ng teolohiya ng INC ngunit maaaring hindi kumpleto o may kinikilingan kapag tiningnan mula sa mas malawak na pananaw Kristiyano.

3. Pagdarasal para sa mga Patay

• Pahayag: Walang saysay ang pagdarasal para sa mga patay dahil sila ay walang malay at hindi alam ang anumang bagay (Awit 146:4, Eclesiastes 9:5-6). Sinasabi ng artikulo na hindi nagdarasal ang mga miyembro ng INC para sa mga yumao, dahil ito ay hindi biblikal.

• Pagsusuri: Sinusuportahan ng Awit 146:4 (“Kapag nawala ang kanyang hininga, siya’y bumabalik sa lupa; sa araw ring iyon ay nawawala ang kanyang mga plano”) at Eclesiastes 9:5-6 (“Walang alam ang mga patay… ang kanilang pag-ibig, poot, at inggit ay nawala na”) ang pahayag na walang malay ang mga patay. Ang mga talatang ito ay naaayon sa sinasabi ng artikulo na hindi mapapakinabangan ng mga patay ang mga panalangin. Ang pagtanggi sa pagdarasal para sa mga patay ay naaayon sa kasanayan ng INC at sa interpretasyon nito sa mga talatang ito. Gayunpaman, ang ibang tradisyong Kristiyano (hal., Katolisismo) ay binabanggit ang 2 Macabeo 12:39-45 (isang deuterocanonical na aklat) o hinintu mula sa mga kasanayan sa Bagong Tipan (hal., 1 Corinto 15:29) na wasto ang pagdarasal para sa mga patay. Dahil hindi tinatanggap ng INC ang mga deuterocanonical na aklat, ang pananaw nito ay pare-pareho sa loob ngunit hindi isinasaalang-alang ang ibang pananaw.

• Posibleng Isyu: Hindi tinutugunan ng artikulo ang mga kontra-argumento o historikal na kasanayang Kristiyano, na nagpapahina sa persuasiveness nito sa labas ng INC. Ang pahayag ay matibay sa loob ng balangkas nito ngunit hindi pangkalahatang naaangkop.

4. Layunin ng Buhay at Paghahanda para sa Kamatayan

• Pahayag: Dapat matakot ang tao sa Diyos at sundin ang Kanyang mga utos bago ang kamatayan (Eclesiastes 12:13), dahil huli na ang lahat para maglingkod sa Diyos pagkatapos ng kamatayan (Eclesiastes 12:1-7). Hinikayat ng artikulo na alalahanin ang Diyos sa kabataan upang maiwasan ang paggugol ng buhay sa mga bagay na walang kabuluhan.

• Pagsusuri: Direkta na sinusuportahan ng Eclesiastes 12:13 (“Matakot sa Diyos at sundin ang kanyang mga utos, sapagkat ito ang buong tungkulin ng tao”) at 12:1-7 (na humihikayat na alalahanin ang Diyos bago ang katandaan at kamatayan) ang mga pahayag na ito. Ang pangangaral na unahin ang espirituwal na debosyon ay karaniwang tema sa Biblia (hal., Mateo 6:33). Ang pahayag ay matibay at malawakang naaangkop, bagaman ang diin sa kagyat na pangangailangan ay maaaring makita bilang prescriptive ng ilang mambabasa.

• Posibleng Isyu: Ang tono ng artikulo ay maaaring magmukhang moralistiko, ngunit ito ay naaayon sa layunin nitong ebanghelikal. Hindi nito tinutugunan kung paano balansehin ng mga indibidwal ang espirituwal at makamundong responsibilidad, na maaaring gawing limitado ang payo.

5. Pagtagumpay sa Kamatayan sa Pamamagitan ng Iglesia ni Cristo

• Pahayag: Ang mga miyembro ng Iglesia ni Cristo (INC) ay magtatagumpay sa kamatayan, hindi sa pamamagitan ng pag-iwas sa pisikal na kamatayan, kundi sa pamamagitan ng muling pagkabuhay tungo sa buhay na walang hanggan sa Araw ng Paghuhukom (Mateo 16:18, 1 Corinto 15:51-54, 1 Tesalonica 4:16-17). Ang kamatayan para sa mga miyembro ng INC ay pansamantala, inihalintulad sa “pagtulog,” na may pangako ng muling pagkikita sa Bagong Jerusalem (Apocalipsis 21:4).

• Pagsusuri:

• Papel ng INC: Ang Mateo 16:18 (“Itatayo ko ang aking iglesia, at hindi makapananaig dito ang mga pintuan ng impiyerno”) ay ipinapakahulugan ng INC na ang mga miyembro nito ay protektado mula sa kapangyarihan ng kamatayan sa pamamagitan ng kaligtasan. Ito ay partikular na paniniwala ng denominasyon, dahil inilalapat ng ibang grupong Kristiyano ang talatang ito sa kanilang sariling iglesia o sa unibersal na Iglesia.

• Muling Pagkabuhay at Buhay na Walang Hanggan: Inilalarawan ng 1 Corinto 15:51-54 at 1 Tesalonica 4:16-17 ang muling pagkabuhay ng mga patay at pagbabago ng mga buhay sa pagbabalik ni Cristo, na sumusuporta sa pahayag ng artikulo tungkol sa tagumpay laban sa kamatayan. Sinusuportahan ng Apocalipsis 21:4 (“Wala nang kamatayan”) ang pangitain ng Bagong Jerusalem.

• Kamatayan bilang Pagtulog: Ang paglalarawan ng artikulo sa kamatayan bilang pagtulog ay naaayon sa mga naunang binanggit na talata (hal., Job 14:10-12) at teolohiya ng INC.

• Posibleng Isyu: Ang pahayag na ang mga miyembro lamang ng INC ang magtatagumpay sa kamatayan ay eksklusibista at kontrobersyal, dahil ipinapahiwatig nito na ang ibang Kristiyano o hindi miyembro ay hindi ginagarantiyahan ng kaligtasan. Umaasa ito sa paniniwala ng INC na ito ang tanging tunay na iglesia, batay sa interpretasyon nito ng Gawa 20:28 (salin ni Lamsa). Tinatanggihan ng ibang denominasyon ang eksklusibidad na ito, na binabanggit ang mga talata tulad ng Juan 3:16 (“sinumang sumampalataya sa kanya ay hindi mapapahamak”). Ang katiyakan ng artikulo sa kaligtasan para sa mga miyembro ng INC ay matibay sa loob ng teolohiya nito ngunit hindi pangkalahatang tinatanggap.

Kabuuang Soundness

Ang mga pahayag ng artikulo ay pangkalahatang matibay sa loob ng teolohikal na balangkas ng Iglesia ni Cristo. Patuloy nitong binabanggit ang mga talata sa Biblia upang suportahan ang mga argumento, at ang mga interpretasyon ay naaayon sa doktrina ng INC. Ang mga argumento ay lohikal na nakaayos, mula sa hindi maiiwasang kamatayan hanggang sa kalagayan ng mga patay, ang kawalan ng saysay ng pagdarasal para sa kanila, at ang pag-asa ng muling pagkabuhay para sa mga miyembro ng INC. Gayunpaman, ang eksklusibidad nito at pagtanggi sa mga pangunahing paniniwalang Kristiyano (hal., imortal na kaluluwa, agarang buhay pagkatapos ng kamatayan, pagdarasal para sa mga patay) ay naglilimita sa applicability nito sa labas ng INC. Hindi nito tinutugunan ang mga kontra-argumento o alternatibong interpretasyon, na maaaring magpalakas sa persuasiveness nito ngunit hindi layunin nito, dahil sa layuning ebanghelikal nito.

Pagtukoy at Pagtutol sa mga Posibleng Kamalian

Ang mga pahayag ng artikulo ay hindi lubos na mali sa loob ng konteksto nito, ngunit ang ilang punto ay maaaring ituring na nakaliligaw o kontrobersyal ng ibang denominasyong Kristiyano. Sa ibaba ay ang mga posibleng isyu at pagtutol sa Tagalog, ayon sa hiniling:

1. Pagtanggi sa Imortal na Kaluluwa at Agarang Buhay Pagkatapos ng Kamatayan

• Isyu: Iginigiit ng artikulo na ang kaluluwa ay mortal at ang mga patay ay walang malay hanggang sa Araw ng Paghuhukom, na tinatanggihan ang paniniwala sa langit, impiyerno, o purgatoryo. Salungat ito sa pangunahing turo ng Kristiyanismo na ang kaluluwa ay imortal at humaharap sa agarang paghuhukom (hal., Hebreo 9:27, “Itinakda sa tao na mamatay nang minsan, at pagkatapos ay ang paghuhukom”; Lucas 23:43, pangako ni Jesus sa magnanakaw sa krus, “Ngayon ay makakasama mo ako sa paraiso”).

• Pagtutol: Ang artikulo ay nagmumungkahi na ang kaluluwa ay hindi imortal at ang mga patay ay walang malay hanggang sa Araw ng Paghuhukom, na labag sa itinuturo ng maraming Kristiyano. Ayon sa Hebreo 9:27, “Itinakda sa tao na mamatay nang minsan, at pagkatapos ay ang paghuhukom,” na nagpapahiwatig na may agarang paghuhukom pagkatapos ng kamatayan. Gayundin, sa Lucas 23:43, sinabi ni Jesus sa magnanakaw sa krus, “Ngayon ay makakasama mo ako sa paraiso,” na nagpapakita na may buhay pagkatapos ng kamatayan bago ang muling pagkabuhay. Ang paniniwalang ito ay batay sa Biblia at hindi dapat itakwil nang walang sapat na pagsusuri sa iba pang talata.

2. Eksklusibidad ng Kaligtasan para sa mga Miyembro ng INC

• Isyu: Sinasabi ng artikulo na ang mga miyembro lamang ng INC ang magtatagumpay sa kamatayan sa pamamagitan ng muling pagkabuhay tungo sa buhay na walang hanggan, na ipinapahiwatig na ang ibang Kristiyano o hindi miyembro ay hindi kasama sa kaligtasan. Batay ito sa interpretasyon ng INC sa Mateo 16:18 at Gawa 20:28 (salin ni Lamsa). Gayunpaman, ang mas malawak na teolohiyang Kristiyano ay nagbibigay-diin sa kaligtasan sa pamamagitan ng pananampalataya kay Cristo para sa lahat ng mananampalataya (Juan 3:16, Roma 10:9), hindi eksklusibong pagiging miyembro sa isang denominasyon.

• Pagtutol: Ang artikulo ay nagsasabing ang mga kaanib lamang ng Iglesia ni Cristo ang makakalampas sa kamatayan at magmamana ng buhay na walang hanggan. Subalit, ayon sa Juan 3:16, “Sapagkat gayon na lamang ang pag-ibig ng Diyos sa sanlibutan, kaya’t ibinigay niya ang kanyang bugtong na Anak, upang ang sinumang sumampalataya sa kanya ay hindi mapahamak, kundi magkaroon ng buhay na walang hanggan.” Ang kaligtasan ay para sa lahat ng sumasampalataya kay Cristo, hindi lamang sa isang partikular na iglesia. Ang Roma 10:9 ay nagsasabi rin, “Kung ipapahayag mo ng iyong bibig na si Jesus ay Panginoon at mananampalataya ka sa iyong puso na binuhay siya ng Diyos mula sa mga patay, maliligtas ka.” Ang pagiging eksklusibo ng kaligtasan sa INC ay hindi sumasang-ayon sa mas malawak na aral ng Biblia.

3. Pagtanggi sa Pagdarasal para sa mga Patay

• Isyu: Sinasabi ng artikulo na ang pagdarasal para sa mga patay ay hindi biblikal at walang saysay, na binabanggit ang Awit 146:4 at Eclesiastes 9:5-6. Bagaman sinusuportahan ng mga talatang ito ang walang malay na kalagayan ng mga patay, ang ibang tradisyong Kristiyano ay nakakahanap ng batayang biblikal at historikal para sa pagdarasal para sa mga yumao (hal., 2 Macabeo 12:39-45, o mga sinaunang kasanayang hinintu mula sa 1 Corinto 15:29). Ang kategoryang pagtanggi ng artikulo ay maaaring maging sobrang simple sa isang pinagtatalunang isyu.

• Pagtutol: Ang artikulo ay nagsasabing ang pagdarasal para sa mga patay ay walang saysay at hindi ayon sa Biblia, ngunit hindi ito ganap na totoo sa mas malawak na Kristiyanismo. Bagaman sinusuportahan ng Awit 146:4 at Eclesiastes 9:5-6 na walang malay ang mga patay, may mga tradisyong Kristiyano na naniniwala sa pagdarasal para sa mga yumao, tulad ng nakasaad sa 2 Macabeo 12:39-45, kung saan nag-alay ng panalangin para sa mga patay upang malinis ang kanilang kasalanan. Kahit ang 1 Corinto 15:29 ay nagpapahiwatig ng mga sinaunang gawain na may kaugnayan sa mga patay. Ang pagdarasal para sa mga yumao ay may batayang historikal at biblikal sa ibang pananampalataya, kaya’t hindi ito dapat lubusang itakwil nang walang masusing pagsusuri.

Konklusyon

Ang artikulo ay matibay sa loob ng teolohikal na balangkas ng Iglesia ni Cristo, dahil ang mga pahayag nito ay patuloy na sinusuportahan ng mga binanggit na talata sa Biblia at naaayon sa doktrina ng INC. Gayunpaman, ang pagtanggi nito sa mga pangunahing paniniwalang Kristiyano (hal., imortal na kaluluwa, agarang buhay pagkatapos ng kamatayan, pagdarasal para sa mga patay) at ang eksklusibistang pahayag na ang mga miyembro lamang ng INC ang makakamit ng kaligtasan ay kontrobersyal at maaaring ituring na nakaliligaw o hindi kumpleto ng ibang Kristiyano. Ang mga puntong ito ay hindi “mali” sa loob ng teolohiya ng INC ngunit pinagtatalunan kapag tiningnan laban sa mas malawak na interpretasyong biblikal.

Ang mga pagtutol na ibinigay sa Tagalog ay tumutugon sa mga kontrobersyal na puntong ito sa pamamagitan ng pagbanggit sa alternatibong mga kasulatan at pananaw, na nagbibigay-diin na ang mga pahayag ng artikulo ay hindi pangkalahatang tinatanggap at maaaring maging sobrang simple sa mga kumplikadong isyung teolohikal.

Para sa mga nagnanais ng karagdagang talakayan, ang mungkahi ng artikulo na bisitahin ang isang kongregasyon ng INC ay nabanggit, ngunit ang pakikisalamuha sa iba’t ibang pananaw Kristiyano ay maaari ring magbigay ng mas komprehensibong pag-unawa sa paksa.